10-тапсырма. Жұптық жұмыс «Анариум» Акпарат коздерiнен кене тур кi жазбаларын зерттеушiлер туралы мәлімет жинандар. Оны клас тер түрінде безендiрiндер. Сыныпта баяндаңдар. Сынып ен уздiк жумысты багаласын. Багалау критерийлері
1 такырыпты ашылуы
2 апаратын жаңашылдығы мен тосындылыгы
3. Ойдын жуйеліліг
4. таныстырылымның сауаттылыгы
Ответы
Ответ:
Көне түркі жазбалары (басқаша Орхон-Енисей жазбалары) — б.з. V ғ. — б.з. Xғғ аралығындағы түркі тайпаларының тасқа қашап жазған жазбалары.
Объяснение:
Орхон-Енисей ескерткіштері алғаш Орхон өзені бойынан (Екінші түркі қағандығы кезі) табылды, кейін Енисей өзенінің жоғарғы ағысында (Қырғыз қағандығы). Кейде руник жазбасы дейді, алман руналарынынан жанасым тауып (кейбір нышандар кескіні дәл келіп тұр, дауысты мағынасы да жақын). Азиялық түркі руналары соғды жазуының негізінде VIII ғ. бұрын жасалған деп есептеледі. Оның әліпбиінде 40-қа жуық графема бар. Көне түркі руника жазуы ерекшелігі - онда негізгі велярлық және палаталдық дауыссыздарға арналған бірнеше жұп дербес әріптер бар. Көне түркі руника жазуы жұмбағын 1893 жылы В. Томсен шешкен. Орхон ескерткіштерінің тұңғыш тәржімаларын 1894 жылы В.В. Радлов жасаған.[