Химиялық элементтердің периодтық жүйесiндегi орнына байланысты: a) магний мен хлордын: а) хлор мен йодтың атом радиусын, иондану энергиясын электр терістіліктерін және салыстырындар 1) Молекулаларында г-байланыс болатын қосылыстарды аныктандар СС1, CO, N2, HNO3, BC1; 2) формулалары берілген атомдардын р-орбитальдарының бүркесуінен түзілген о-байланыс кай заттарда болады? Br, CH C1, CaBr, N₂, HF, CsF. Na₂O OH 2/PO 2​

Химиялық элементтердің периодтық жүйесіне байланысты жеке характерліктер бар. Жоғарыда берілген салыстырындарда бірінші елементтердің өзгермейдіктері және жаттығушы салыстыруларды көрсетейік:

a) Магний (Mg) мен хлор (Cl) атом радиусын салыстыру:
- Магний атомының радиусы кішірек, өйткені Cl атомының электронларына магнийнің 3-орбиталы арқылы жакын болады.

b) Хлор (Cl) мен йод (I) атом радиусын салыстыру:
- Хлор атомының радиусы йоддан кішірек, бірақ электронлар арасындағы ауқымдылық салыстырғанда атом радиусын кеңейтуге болады.

c) Иондану энергиясын салыстыру:
- Иондану энергиясы, атомдың электрондарының өзара қатынасуын жаттығушы салыстырғанда артады. Магний молекулалары жылдамдықтың 2-орбитасындағы электрондарын орындайды, сондықтан иондану энергиясы аз. Хлор мен йод молекулаларының электрондары 3-орбитада болатын болады, сондықтан иондану энергиясы артымыны бекітуге болады.

d) Электр терістіліктерін салыстыру:
- Магний жаттығушы қатарлы сонын толықтырып бітірген үш шағын электронды құрметтеу үшін аурулы жаттығушы. Ал хлор жаттығушы электронды бітірмейді.

Сонымен қатар, молекулаларының болуы болған салыстыруда арнайы қосылыстарды анықтау және о-байланысты атомдарды бірінші орбиталарында құрметтеулеу мезгілі жаттығушы салыстыруларды көрсетеді.

1) Молекулаларында г-байланыс болатын қосылыстар:
- CO (Карбондиоксид): О байланысы бар.
- N2 (Динитроген): Тең бондар арасында үш байланыс бар.
- HNO3 (Нитрик кислота): Гидроксилга иондайтын байланыс бар.
- BC1 (Бор хлорид): Гидроксилга иондайтын байланыс бар.

2) Формулалары берілген атомдардың р-орбиталдарының бүркесуінен түзілген о-байланыс кай заттарда болады:
- Br (Бром) мен CH (Метан): Бром атомы р-орбиталында 5 бос электрондың барлығымен көмек түзеді.
- C1 (Хлор) мен CaBr (Кальций бромид): Бромид болған сульфатты молекулаларды қорғайды.
- N₂ (Динитроген) мен HF (Фторидті гидрофторид): Фтор атомы р-орбиталында өзгермейдіктерімен түзеді.