Х–ХІІ ғасырларда неліктен Қазақстан аумағында қалалар- дың жылдам өскенін түсіндіріңдер.​

Он-он үшінші ғасырларда қалалар санының өсіп, олардың құрылысының, аумағының ұлғаюымен ерекшеленді. Осы уақытта қала мәдениетінің жаңа аудандары қалыптасты. Археологтар бұл кездегі қала орындарын көлеміне қарай үш топқа бөліп қарастырады: Бірінші топқа көлемі 30 гектардан асатын қала орындары жатады. Олардың қатарында Сайрам, Отырартөбе, Шортөбе, Құйрықтөбе, Сауран, Жанкент, Құмкент және тағы басқалар бар. Екінші топқа көлемі 10 гектардан 30 гектарға, ал үшінші топқа 10 гектарға дейінгі қала орындары жатады.
Солтүстік-шығыс Жетісуда тоғызыншы-он үшінші ғасырлар басында қала мәдениетінің жаңа ауданы қалыптасты. Егер бұған дейін осы аумақта небәрі 10 қала болса, біз қарастырып отырған кезде олардың саны 70-ке жеткен. Мұнда да археологтар көлеміне қарай ескерткіштерді үш топқа бөледі. Мұндағы қала жұрттары «төрткүл» үлгісінде, яғни тікбұрыш, трапеция түрінде жоспарланып салынған. Қала қақпалары бар дуалдармен қоршалған.